نوشته: ریشه‌شناسی نام جشن یلدا

شب یَلدا (= خور روز، خرم روز، دی‌گان) یا شب چلّه، شب نخست زمستان و درازترین شب سال است و فردای آن با بردمیدن خورشید، روزها درازتر و تابش روشنایی، فزونی می‌یابد. چنین بود که ایرانیان باستان، پایان پاییز و آغاز زمستان را «شب زایش مهر یا زایش خورشید» می‌خواندند و برای آن جشنی برپا می‌کردند. از آیین‌های این شب، خواندن شاهنامه است و نیز خوراکی‌هایی چون انار و هندوانه می‌باشد که بسا نشان از بردمیدن سرخی خورشید باشد.

یلدای ایرانی به چم «زایش دلیر» می‌تواند باشد، چنان که در مهریَشت چهار بار (بندهای ۳، ۳۱، ۳۳، ۵۶)  از سورَه (= شورَه سَنسکریتی) به چم «دلاور، یَل، قهرمان، نیرومند» برای مهر به کار رفته است. از این رو، یَلدا در زبان‌های ایرانی به چم زایش ایزد یَل (= باژنامۀ مهر) بوده است. این چمار از آن‌جا نیرو می‌گیرد که در مهریَشت بند ۶۱ از تَخْمِم به چم «دلیر، دلاور، یَل» نیز برای میثرَه (= مهر، میترَه در ودایی) به کار رفته است. از این رو، واژه و نام یَلدا ریشه‌ی سُریانی نداشته - چنان که گروهی از ایران‌شناسان پنداشته‌اند - ، بلکه می‌توانسته از زبان‌های ایرانی به آن‌جا راه یافته است.

در زبان پهلوی سور (= در لکی و کُردی هم‌چنان کاربرد دارد) به معنی جشن نیز آمده، که ایزد مهر ایزد جشن مهرگان و شب یلدا (جشن مهرگان کوچک) بوده است. به سخن دیگر، چمار «یَل/دلیر» و مهر سورَه نشانگر نام «خورشید شکست‌ناپذیر» یعنی سول اینویکتوس همین جشن در نزد رومیان می‌باشد، که از میترَه/مهر/میثرَه ایرانیان گرفته شده است، زیرا سول از سورَه (= خورشید) هندوآریایی گرفته شده است. چنان می‌نماید که ایزد خورشید سکاییان آریایی یعنی گویتوسیروس (= مهر/آپولو) یا اوئیتوسیروس در پیوند با این جشن باشد.
واژه دا در زبان لکی به مفهوم مادر  =) آفرینش دهنده/زایش) و بخش‌هایی از جنوب زنده مانده است، که در لُری دالِک و در کُردی دالکَه می‌باشد. ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه، اول دی را خرم روز آورده که به معنی روز گرامیداشت/شادمانی خورشید می توان گرفت، چرا که در زمان وی دی ماه را خور ماه (= خورشید ماه) می‌گفتند. ایرانیان باستان تا سپیده دم چشم به راه آمدن خورشید می‌ماندن تا گرمی و روشنایی اش بر سردی و تاریکی شب دراز سال چیره آید.

شب یلدا در دوره ساسانیان از آنِ اورمزد و در دوره اشکانیان از آنِ ایزد مهر به شمار می‌رفته است. این جشن در زمان ساسانیان سان و سیمای اهورایی به خود گرفت. نام دیگر آن، چله، با واژه چیرَه चिर  زبان سَنسکریت به چِم «زمان دراز» می‌باشد، پیوند دارد، و اندریافت «شب دارای زمان دراز» را می‌رساند. در زبان پارسی، دگرگونی «ر» به «ل» پیش می‌آید، مانند مارمورک به مارمولک، اروند به الوند سربدار به سربدال و جز این‌ها. بر این پایه، سیر دگرگونی آن چنین می‌تواند بود: چیرَه <= چیله <= چله

شماره چهل (۴۰)، ریشه در چَهَل و چَهیل زبان پهلوی (دوره اشکانیان و ساسانیان) دارد، که بُن آن در چَثْوَرِه Chathware اوستایی می تواند بود.

شب یلدا که هنگام زاده شدن خورشید شکست‌ناپذیر به شمار می‌آمده است که در زمان ساسانیان از آن اورمزد و در دوره‌ی اشکانیان از آن ایزد مهر به شمار می‌رفته است.

 

هشت دی به آذر دومین جشن دیگان، پانزده دی به مهر روز سومین جشن دیگان، ۲۳ دی به دین روز چهارمین جشن دیگان در ماه دی هستند که مردم تنها با همان شب نخست دی آشنا هستند و جشن می گیرند. در این ماه، ۳ جشن دیگر مانند یلدا داریم.

زیرنویس پارسی فیلم (Anna (2019

 زیرنویس فارسی فیلم آنا (2019)

هماهنگ با نسخه های: Web-Dl & Blu-Ray

زیرنویس از میثم ططری

دریافت از پیکوفایل: دریافت

از تارنگار Subscene: 

نسخۀ BluRay: دریافت

نسخۀ Web-Dl: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ BluRay: دریافت

نسخۀ Web-Dl: دریافت

زیرنویس پارسی فیلم (The Irishman (2019

زیرنویس فارسی فیلم مرد ایرلندی (2019)

 هماهنگ با نسخه های: BluRay - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

زیرنویس هماهنگ با نسخه های BluRay نیز افزون شد

دریافت از پیکوفایل: دریافت

از تارنگار Subscene: 

نسخۀ BluRay: دریافت

نسخۀ WebDl: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ BluRay: دریافت

نسخۀ WebDl: دریافت

اشتراکی میان سرنوشتِ آپسو و کرونوس (نوشته)

 آپسو، خدای آب های شیرین و پدر خدایان سپسین تر بابِل، پس از پدید آوردن چند ایزد، با همسر خود تیامت (= خدای آب های تلخ) رایزنی می کند و برآن می شود تا این خدایان که فرزندانش هستند و آرامش آنها را بر هم زده اند، از میان ببرد. اما فرزندان به این آهنگِ پدر پی می برند و نودیمود-ائا (= ایزد سرچشمه ی خرد) پدر را به غل و زنجیر کشیده و او و رایزنش (مومو) و دشمنان خود را می کُشد. در اساطیر یونان، اورانوس (= ایزد آسمان) و گایا (= ایزدبانوی زمین) پیش بینی می کنند که کرونوس (= رهبر جوان تایتان ها) به دست فرزندانش کشته می شود. کرونوس نیز فرزندان خود را یکی پس از دیگری فرو می خورد، اما رئا مادر زئوس، به جای فرزندش سنگی قرار می دهد و کرونوس آن را به جای زئوس می خورد. زئوس بالنده و نیرومند می شود و با نوشاندن دارویی به پدر، برادران خورده شده ی خود را از شکم کرونوس بیرون می آورد و با یاری آنها با تایتان ها می جنگند و آنها را شکست می دهند. پدر را به غل و زنجیر می کِشد و به تارتاروس (= ژرف ترین نقطه ی جهان مردگان) تبعید می کند تا بمیرد.

گفتی‌ست که ایزد کهن سومری‌ها، آپسو، که خدای آب‌های شیرین است، برگرفته از واژه‌ی آریایی کهن آپ (آب) و سو (خوب) می‌باشد. اَبِه در زبان سومری به چم «دریا» نیز برگرفته از آپ آریایی کهن است.

زیرنویس پارسی فیلم Rambo: Last Blood (2019)

 زیرنویس فارسی فیلم رامبو: آخرین خون (2019)

هماهنگ با نسخه های: Blu-Ray & HDRip & Web-Dl

زیرنویس از میثم ططری

دریافت از پیکوفایل: دریافت

از تارنگار Subscene: 

نسخۀ BluRay: دریافت

نسخۀ Web-Dl: دریافت [با زمان 79 دقیقه]

نسخۀ HDRip: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ BluRay: دریافت Extended

نسخۀ BluRay: دریافت

نسخۀ WebDl: دریافت