۱۶/۰۴/۱۴۰۳

Ki-ú-ru-um: The only known Lullubian word

The Lulubi is the name of a country probably located in southern Kurdistan in Iran, first appearing in Sumerian texts. The only known word from the Lulubi language is ki-ú-ru-um = Akkadian ilu “god”, which has Proto-Indo-Aryan roots. The palatalized velar ki in Sanskrit is written as Ś and as S in Avestan. This word can be rewritten as Ś-ú-ru-um or S-ú-ru-um, and by removing the Akkadian suffix -um, it becomes Ś-ú-ru, derived from the Proto-Indo-Aryan Śū́ra, meaning “strong, powerful, hero, warrior” (EWAi 650). It compares to Sanskrit śūra and Avestan sūra, which share a common root with Ancient Greek κύριος (= kúrios) “lord, master” (IEW 592). Therefore, we can refer to the Proto-Indo-European k̑ū-ro-s “strong, hero” (IEW 592). In a broader sense, it can connote something powerful or strong, reflecting the divine authority and strength associated with gods or lords. In the Avesta, sūra is applied to the Yazatas as well. In fact, this Lulubi word is the centumized form of the word Śū́ra, which occasionally occurs in Iranian languages; for example, the Avestan sara “head” transforms into Farsi kalle. The language of the Iranian-descent Gutian people is a prominent example of this phonetic transformation. Additionally, in ancient Near Eastern languages, the vowels a, u, and i are changeable. Hence, we have the Sanskrit sūri “a lord, chief (also of gods)” (SED 1244b) and Kassite Šuri. The use of sūra in ancient names is not uncommon and rare: šurakka in Nuzi tablets, šunaššura “grown hero” the Iranian-descended king of Kizzuwatna, etc.



Dedicated to my esteemed professor, the late Dr. Derakhshani.


۰۸/۰۴/۱۴۰۳

زیرنویس پارسی فیلم Furiosa: A Mad Max Saga (2024)

  زیرنویس پارسی فیلم فیوریوسا: حماسۀ مَکس دیوانه (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ Web-Dl: دریافت

۰۳/۰۴/۱۴۰۳

۰۹/۰۳/۱۴۰۳

مصوت کوتاه i

در گذشته، پژوهشگران ایران‌شناس باختری این مصوت کوتاه را به جای e نوشته‌اند که در زبان اوستایی و پهلوی باید به همین شیوه رعایت شود. در این‌جا چند مثال آورده می‌شود. نام Vištāspa که یکی شاه دودمان کیانی و پشتیبانِ زرتشت که در بلخ فرمانروایی می‌کرد، دیگری پدرِ داریوش یکم هخامنشی که در یونانی هُسْتاسْپیس نوشته‌اند¹. نوشتن درست این نام، وِشتاسپَه است و نه ویشتاسپَه. نمی‌دانم از چه زمان نوشتن این مصوت در این نام به این گونه مرسوم شده، تا آن‌جا که ذهنِ من یاری می‌دهد شاید از زمانِ مرحوم استاد ابراهیم پورداود. این نام پسین‌تر، پس از دگرگونی میان وِ- > گُ‍ ، به گُشتاسپ در آمد و این تبدیل آوایی چیزی است مرسوم. نام‌های اوستایی یِمَه Yima (جَمشید پیشدادی)، هِتاسپَه Hitāspa و جز آن نمونه‌های دیگری از این مصوت هستند². در زبان سَنسکریت نیز این مصوت کوتاه است و نباید «ی» نوشته شود؛ برای نمونه واژۀ سَنسکریت تِمِرَه timira «تاریک، سیاه». واژۀ تِمِرَش در زبانِ مردم ایرانی‌تبار کاسی که نامی برای اسب و رنگ اسب باشد، از همین بُنِ هندی‌وایرانی کهن برخاسته است که پسوند -ش بر پایانِ آن افزوده شده و با پسوند هندی‌واروپایی -شَّه یکسان است. این چیزی است که مرحوم استاد ایلرس در مقاله‌ای به زبان آلمانی به آن توجه داده است.

این مصوت را باید در زبان‌های کهن میان‌رودان (سامی خاوری و نیز سامی باختری) نیز رعایت کرد؛ برای نمونه واژۀ اَکَدی مَلِکوتو(م)  malikutu(m) «فرمانروایی (کردن)» که نباید مَلیکوتو(م) نوشت. همین واژه به گونه مَلِک در عربی دیده می‌شود. و نمونه‌های فراوان دیگر که بیش‌تر پژوهشگران و مترجمان ایرانی رعایت نمی‌کنند.


۱. حرفِ یونانی η در این نام نباید به ریختِ اشتباه هوستاسپِس یا هُستاسپِس نوشت! این حرف یاء مجهول است.

۲. برای ترجمه این نام‌ها، می‌توانید به کتاب نام‌های اوستایی (چاپ وین، ۱۹۷۷، نسخه آلمانی) از مرحوم استاد مایرهوفر رجوع کنید.

۳۱/۰۲/۱۴۰۳

زیرنویس پارسی فیلم Godzilla x Kong: The New Empire (2024)

 زیرنویس پارسی فیلم گودزیلا در برابر کُنگ: امپراطوری نو (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ Web-Dl: دریافت

۲۷/۰۱/۱۴۰۳

زیرنویس پارسی فیلم The Kid (1921)

   زیرنویس پارسی فیلم پسربچّه (۱۹۲۱)

هماهنگ با نسخه‌های Blu-Ray

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:
نسخۀ BluRay: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ BluRay: دریافت


۲۰/۰۱/۱۴۰۳

زیرنویس پارسی فیلم Dune: Part Two (2024)

   زیرنویس پارسی فیلم تل‌ماسه: بخش دوّم (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebRip - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:
نسخۀ Web-Dl: دریافت
نسخۀ REPACK Web-Dl: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ Web-Dl: دریافت
نسخۀ REPACK Web-Dl: دریافت

۲۷/۰۷/۱۴۰۲

زیرنویس پارسی فیلم Mission Impossible: Dead Reckoning Part One (2023)

  زیرنویس پارسی فیلم ماموریت غیرممکن: ناوبری کور، بخش یک (۲۰۲۳)

هماهنگ با نسخه‌های WebRip - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:
نسخۀ Web-Dl: دریافت
نسخۀ Blu-Ray: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ Web-Dl, Blu-Ray: دریافت

۱۵/۰۷/۱۴۰۲

زیرنویس پارسی فیلم The Equalizer 3 (2023)

 زیرنویس پارسی برابرساز ۳ (۲۰۲۳)

هماهنگ با نسخه‌های WebRip - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:
نسخۀ Web-Dl: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ Web-Dl: دریافت

۱۲/۰۷/۱۴۰۲

زیرنویس پارسی فیلم The Nun II (2023)

 زیرنویس پارسی راهبه ۲ (۲۰۲۳)

هماهنگ با نسخه‌های WebRip - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:
نسخۀ Web-Dl: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:
نسخۀ Web-Dl: دریافت