زیرنویس فارسی فیلم مرد شمالی (۲۰۲۲)
هماهنگ با نسخههای WebRip, WebDl, BluRay
زیرنویس از میثم ططری
زیرنویس فارسی فیلم مرد شمالی (۲۰۲۲)
هماهنگ با نسخههای WebRip, WebDl, BluRay
زیرنویس از میثم ططری
وَشوکَنی(۱) نامِ پایتختِ شاهان ایرانیتبار میتانی(۲) در سدههای ۱۶-۱۳ پیش از میلاد در نزدیکی رودخانۀ خابور(۳) در سوریه بود. این نام برگرفته از واژۀ هندیوایرانی کهن وَسو(۴) «خوب، نیک» سنجیدنی با وَسو در زبان لووی و وُهو(۵) در زبان اوستایی، و نیز واژۀ اوستایی کَنی(۶) «چشمه» میباشد. برپایۀ این ریشهیابی، وَشوکَنی به معنی «چشمۀ خوب» یا «(سرزمین) چشمههای خوب» میتواند بود. نام پایتختِ میتانیان در گزارشات تاریخی به گونههای گوناگون ثبت شده است: نَهرین یا نَهرینَه(۷) «دو رود» در مصری با ریشۀ سامی، خَنیگَلبَت(۸) «چشمۀ بزرگ» در اَکَّدی.
Waššukanni (2) mitanni (3) Khābūr (4) Vasu (5) vohu (6) Kani (7) Naharin/a (8) Ḫanigalbat
«علامت اظهار درد است خاصه در سوختگی و خلیدن خار یا سوزن و امثال آن
بر تن» (لغتنامهی دهخدا: زیر واژهی اوف)
چنین مینماید که این واژه باید از بُنِ آغازین واژۀ هندوایرانی (در اوستایی و سَنسکریت) اوش «سوختن» باشد.
زیرنویس فارسی فیلم آنچارتِد (۲۰۲۲)
هماهنگ با نسخههای BluRay - Web-Dl
زیرنویس از میثم ططری
زیرنویس فارسی فیلم ترویآ (۲۰۰۴)
هماهنگ با نسخههای BluRay
زیرنویس از میثم ططری
زیرنویس فارسی فیلم زمانِ کُشتار (۱۹۷۰)
هماهنگ با نسخههای BluRay
زیرنویس از میثم ططری
در گِلنبشتهای از محل باستانی نوزی (= در جنوبِ غربیِ کرکوک عراق)، به فردی با نام میتَّر-اَتّی(۱) [۱] برمیخوریم و با نام ودایی میتراتیتهی(۲) [۲] همدیسی دارد که دربردارندۀ دو پاره میترَه (= ایزد آریاییان کهن) و اَتّی برگرفته از اَتیتهی «مهمان» است. نام میتَّراَتّی روی هم رفته به معنی «مهمانِ میترَه» میباشد که رسوب این نام هندیوایرانی کهن را در هزارۀ دوم پ.م گواه هستیم.
(1)
mi-in-ta-ra-at-ti/mi-it-ta-ra-at-li (2) Mitrātithi
[1]
Lacheman 1949, JNES, VIII:52
[2] RV 10.33.7
در مقالهای که پیشتر دربارهی نامۀ اِستِر نوشته بودم، به ریشهی ایرانی نام فرزندانِ هامان اشاره رفت. نام اَریسای نیز همچون اَریداثَه و اَریدای به چم «آریاییزاده، نجیبزاده» میباشد. –سای باید همان واژگان ایرانی زا و دا باشد.
The name of a Yonarāja (= local governor/Indo-Greek satrap) during in the Ashokan reign in Gujarat, India. Scholars have identified Iranian roots for this name rather than Greek, but no translation has been suggested [1]. The name derives from the Indo-Iranian compound Taviṣa-aspa “(possessor of) strong horse(s)”. The first part is seen in the name Tushratha “possessor of a swift chariot” King of Mitanni (14th century BCE).
[1] Hermann Kulke & Dietmar Rothermund 2004, A History of India: 83, Fourth Edition, Routledge; Sarita Khetry 2005-2006, "The Old Persian Traits in Asokan Inscriptions", PIHC 66: 92.
جناب احمدرضا قائممقامی (استادیار) در خردهگیریهایی که در کانالِ خود به نبیگ «واجشناسی شاهنامه» از استاد خالقی مطلق (شاهنامهشناس نامدار) وارده کرده است، دربارۀ جایگاۀ رود اَرَنگ که استاد خالقی مطلق اروند دانستهاند، نوشتهاست:
«اروند که نام دیگر دجله است برابر با نام رود ارنگ در کتابهای پهلوی نیست»
خُردهی
ایشان وارد نیست، زیرا نَسکِ پهلوی «گزیدههای زادسْپْرَم» به ترجمه راشد مُحصل، بخش
۳ بند ۲۲، اَرَنگ رود را همان اروند (= دِجله) گزارش کرده است. همین
واژۀ ایرانی در ریخت اَرَنزیه یا اَرَنزَه [۱] وارد زبان هوری باستان
و اسطورهشناسی ایشان و به ریخت اَرَنزو وارد زبان آشّوری و سوبَری (= مردم
خوب) شده است [۲] که این نام را به دِجله دادهاند. فرزانه توس سراید:
اگر
پهلوانی ندانی زبان / بتازی تو اروند را دجله خوان
اما
نباید رود رَنگها (یَشت ده، بند ۱۰۴، وندیداد، فرگرد یکم، بند ۱۹) که با سیردریا
همخوانی دارد، اشتباه گرفت. در فرگرد یکمِ وندیداد، از شانزده سرزمینی نام میرود
که اهورَهمزدا در سمتِ خاور آفریده و از ممالک ایرانیاند، و این نشان میدهد که نگاه
یکسر به سمتِ خاورِ ایران بزرگ پیشین است. در بند ۱۸ از پانزدهمین سرزمین مزداآفریده، هَپتَه-هِندَوَه
«هفت رود» (= ایندوس، سند) سخن میرود و به دنبال آن (بند نوزده) از رَنگها
سخن به میان میآید که همگی در خاور جای دارند. در اینجا، دگرگونی موقعیتهای جفرافیایی
را در گذر زمان گواه هستیم، زیرا در دورههای پسین اَرَنگ را اروندرود
نیز پنداشتهاند. نام دِجله در زبان اَکَّدی دیکلَت، تیگرَه در زبان
ایلامی و تیگرا در زبان پارسی باستان میباشد و همگی برگرفته از واژۀ اوستایی
تیغرَه هستند که امروزه به «تیز» دگرگونه شده است نام این رود روی هم رفته «رود تیزپو»
درک میشود. نام اروند نیز برگرفته از اَئوروَنت اوستایی به چم «رود
تیز و تند، پُرشتاب» است.