The name of Sagzī/Sakzī

In the Shahnameh, Rostam is referred to as Sagzī (= Arabicized: Sejzī), which is derived from the name Sīstān. Previously, this region was known as Sakistān/Sagistān, a name derived from the Iranian-descent Saka people. The first part of the name, Sak, comes from this origin. Hence, the older form Sakzī is the original, which later transformed into Sagzī due to the change of k > g [1]. As for -zi, It is a locative suffix found in various regions throughout Iran. 
For -zi and other locative suffixes such as -chi and -ji in Persian, and examples used in place-names, see the article by Marquart:

Marquart 1895, “Beiträge zur Geschichte und Sage von Ērān”, ZDMG 49: 664sqq.

 

This -zi is also found as -zzi in Hittite. Refer to Benveniste's book:

Benveniste 1962, Hittite et indo-européen: 102-105.

[1] For the phonetic transformation of k > g, see Gray 1902, Indo-Iranian Phonology: §116. 

زیرنویس پارسی سریال The Lord of the Rings: The Rings of Power (2024)

     زیرنویس پارسی فصل دوم سریال ارباب حلقه‌ها: حلقه‌های قدرت (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WEB

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

ترجمۀ ترانۀ Laetitia با آواز ماندگارِ اَلَن دُلون

 ترانۀ لَتیشا با آواز ماندگارِ اَلَن دُلون و ترجمۀ میثم ططری

*لَتیشا، من نمی‌دانستم

که تو جان و جهانِ منی

مرغی به نزدم نغمه سر می‌داد

لیک من نغمه‌اش را نشنیدم

و تو معصوم و زودگذر زندگی کردی

جامۀ **رویا به تنِ بهارهای‌مان کردی 

لَتیشا، من نمی‌دانستم

که زندگی بی تو هیچ و پوچ است

مرغ نازک‌بال روزی فرو افتاد

مرگ، او را باز نیاورد

و اکنون تو در آبیِ دریا آرمیده‌ای

تویی که رویاهای‌مان را به رنگِ آسمان می‌آراست

:مرغی به نزدم نغمه می‌سرود

دیگر هرگز باز نخواهد گشت

لَتیشا، نه، من نمی‌دانستم

که دل در بندِ عشقِ تو بسته بودم

* نامِ بَغ‌بانویی رُمی نیز می‌باشد که به معنی «خوشی و شادی» است

** واژۀ chimère: رویایی که به واقعیت نمی‌پیوندد 

گاهی عشقِ معصوم، پاک و زودگذر تنها پس از از دست دادنش درک می‌شود و مرگِ مرغ عشق، این لحظات خوشِ دل‌دادگی را بازگشت‌ناپذیر می‌کند. به هم‌دیگر عشق بورزیم

این ترجمه یادی بود برای درگذشت دُلون که تنها چند روزی از آسمانی شدنش می گذرد. رفتنت برای من بسیار سخت خواهد بود 💔. سپاس از همۀ خاطرات خوشی که برای ما ساختی

نکته‌ای دربارۀ کاربرد Arya

در دوره‌ای که نیای مشترکِ هندی‌ها و ایرانی‌ها در کنارِ یک‌دیگر می‌زیستند، خود را Arya می‌نامیده‌اند. دربارۀ زمانِ این دوره، پژوهشگران باختری بحث‌های زیادی کرده‌اند و فرضیه‌هایی نیز از ایشان به جای مانده است. آن‌چه که به نظرِ من می‌تواند به حقیقت نزدیک‌تر باشد، مقاله‌ای بلند و سودمند به زبان آلمانی از مرحوم والتر ووست است که آغاز نگارشِ کتاب نخست از کتاب‌های ده‌گانۀṚgveda ، کتاب مقدس هندیان کهن، را ۱۷۰۰ سال پیش از میلاد قرار می‌دهد. از همین جاست که روایت‌گری رِگ‌ویدَه و اوستا تا گُشتاسپ شاه دودمان کیانی یکسان است و پس از او، دیگر میان این دو همانندی‌ای دیده نمی‌شود؛ زیرا این گسیختگی باید با جدایی نیای مشترک از یک‌دیگر روی داده باشد و تاریخ سنّتیِ آن‌ها راه جداگانه‌ای در پیش می‌گیرد. بنابراین، فرضیۀ مرحوم استاد ژرژ دومزیل (پژوهشگر سرشناسِ فرانسوی) مبنی بر هستۀ تاریخی نداشتن کیانیان به آسانی رد می‌شود. بررسی کامل Arya در پیامی نمی‌گنجد، امّا در پژوهشی که در دست دارم و در آینده‌ای نامشخص چاپ خواهد شد، رد این نام‌واژه در کهن‌ترین زبان‌های خاور نزدیک پی گرفته شده که مفاهیم گوناگونی به خود گرفته است. با جدایی نیای مشترک این دو ملّت از یک‌دیگر، دگرگونی گویشی نیز در زبانِ آن‌ها روی می‌دهد و از این پس، در کاربرد Arya نیز دگرگونی رخ می‌دهد. نوشتن درستِ آن، اَریَه است. بدبختانه نوشتن اشتباه «آریایی!» جا افتاده و با این آفت هم نمی‌شود کاری کرد؛ اما دست‌کم شاید بتوان مفهوم و کاربرد درستش را جا اندخت. عوام و حتی گروهی از نویسندگان و مترجمان داخلی هم‌چنان از آن برای اشاره به «ایرانیان» به کار می‌برند! در نزد ایرانیان کهن مطلقاً مفهوم «ایرانی» داشته است و بس. و اگر داریوش یکم هخامنشی و پسینیانِ او در سنگ‌نبشته‌های‌شانْ خود را از تبار اَریَه می‌نامند، منظور همین «ایرانی» است. اَریَه در جُستارهای «زبان‌شناسی» کاربرد دارد که برای بررسی همان «زبانِ» مشترکِ هندیان و ایرانیان به کار می‌رود، نه مسئلۀ مُهمَل «نژادی» که بیش‌تر در زیست‌شناسی کاربرد پیدا می‌کند!

زیرنویس پارسی فیلم A Quiet Place: Day One (2024)

    زیرنویس پارسی فیلم یک مکان ساکت: روز نخست (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WEB, HDRip

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

زیرنویس پارسی فیلم Kingdom of the Planet of the Apes (2024)

   زیرنویس پارسی فیلم پادشاهیِ سیارۀ میمون‌ها (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles

نسخۀ Web-Dl: دریافت

Ki-ú-ru-um: The only known Lullubian word

The Lulubi is the name of a country probably located in southern Kurdistan in Iran, first appearing in Sumerian texts. The only known word from the Lulubi language is ki-ú-ru-um = Akkadian ilu “god”, which has Proto-Indo-Aryan roots. The palatalized velar ki in Sanskrit is written as Ś and as S in Avestan. This word can be rewritten as Ś-ú-ru-um or S-ú-ru-um, and by removing the Akkadian suffix -um, it becomes Ś-ú-ru, derived from the Proto-Indo-Aryan Śū́ra, meaning “strong, powerful, hero, warrior” (EWAi 650). It compares to Sanskrit śūra and Avestan sūra, which share a common root with Ancient Greek κύριος (= kúrios) “lord, master” (IEW 592). Therefore, we can refer to the Proto-Indo-European k̑ū-ro-s “strong, hero” (IEW 592). In a broader sense, it can connote something powerful or strong, reflecting the divine authority and strength associated with gods or lords. In the Avesta, sūra is applied to the Yazatas as well. In fact, this Lulubi word is the centumized form of the word Śū́ra, which occasionally occurs in Iranian languages; for example, the Avestan sara “head” transforms into Farsi kalle. The language of the Iranian-descent Gutian people is a prominent example of this phonetic transformation. Additionally, in ancient Near Eastern languages, the vowels a, u, and i are changeable. Hence, we have the Sanskrit sūri “a lord, chief (also of gods)” (SED 1244b) and Kassite Šuri. The use of sūra in ancient names is not uncommon and rare: šurakka in Nuzi tablets, šunaššura “grown hero” the Iranian-descended king of Kizzuwatna, etc.

Dedicated to my esteemed professor, the late Dr. Derakhshani.

زیرنویس پارسی فیلم Furiosa: A Mad Max Saga (2024)

  زیرنویس پارسی فیلم فیوریوسا: حماسۀ مَکس دیوانه (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ Web-Dl: دریافت

زیرنویس پارسی فصل دوم سریال House Of The Dragon (2024)

 زیرنویس پارسی فصل دوم سریال خاندانِ اژدها (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebRip - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

مصوت کوتاه i

در گذشته، پژوهشگران ایران‌شناس باختری این مصوت کوتاه را به جای e نوشته‌اند که در زبان اوستایی و پهلوی باید به همین شیوه رعایت شود. در این‌جا چند مثال آورده می‌شود. نام Vištāspa که یکی شاه دودمان کیانی و پشتیبانِ زرتشت که در بلخ فرمانروایی می‌کرد، دیگری پدرِ داریوش یکم هخامنشی که در یونانی هُسْتاسْپیس نوشته‌اند¹. نوشتن درست این نام، وِشتاسپَه است و نه ویشتاسپَه. نمی‌دانم از چه زمان نوشتن این مصوت در این نام به این گونه مرسوم شده، تا آن‌جا که ذهنِ من یاری می‌دهد شاید از زمانِ مرحوم استاد ابراهیم پورداود. این نام پسین‌تر، پس از دگرگونی میان وِ- > گُ‍ ، به گُشتاسپ در آمد و این تبدیل آوایی چیزی است مرسوم. نام‌های اوستایی یِمَه Yima (جَمشید پیشدادی)، هِتاسپَه Hitāspa و جز آن نمونه‌های دیگری از این مصوت هستند². در زبان سَنسکریت نیز این مصوت کوتاه است و نباید «ی» نوشته شود؛ برای نمونه واژۀ سَنسکریت تِمِرَه timira «تاریک، سیاه». واژۀ تِمِرَش در زبانِ مردم ایرانی‌تبار کاسی که نامی برای اسب و رنگ اسب باشد، از همین بُنِ هندی‌وایرانی کهن برخاسته است که پسوند -ش بر پایانِ آن افزوده شده و با پسوند هندی‌واروپایی -شَّه یکسان است. این چیزی است که مرحوم استاد ایلرس در مقاله‌ای به زبان آلمانی به آن توجه داده است.

این مصوت را باید در زبان‌های کهن میان‌رودان (سامی خاوری و نیز سامی باختری) نیز رعایت کرد؛ برای نمونه واژۀ اَکَدی مَلِکوتو(م)  malikutu(m) «فرمانروایی (کردن)» که نباید مَلیکوتو(م) نوشت. همین واژه به گونه مَلِک در عربی دیده می‌شود. و نمونه‌های فراوان دیگر که بیش‌تر پژوهشگران و مترجمان ایرانی رعایت نمی‌کنند.

۱. حرفِ یونانی η در این نام نباید به ریختِ اشتباه هوستاسپِس یا هُستاسپِس نوشت! این حرف یاء مجهول است.

۲. برای ترجمه این نام‌ها، می‌توانید به کتاب نام‌های اوستایی (چاپ وین، ۱۹۷۷، نسخه آلمانی) از مرحوم استاد مایرهوفر رجوع کنید.

زیرنویس پارسی فیلم Godzilla x Kong: The New Empire (2024)

 زیرنویس پارسی فیلم گودزیلا در برابر کُنگ: امپراطوری نو (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ Web-Dl: دریافت

زیرنویس پارسی فیلم The Kid (1921)

   زیرنویس پارسی فیلم پسربچّه (۱۹۲۱)

هماهنگ با نسخه‌های Blu-Ray

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:

نسخۀ BluRay: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ BluRay: دریافت

زیرنویس پارسی فیلم Dune: Part Two (2024)

   زیرنویس پارسی فیلم تل‌ماسه: بخش دوّم (۲۰۲۴)

هماهنگ با نسخه‌های WebRip - WebDl

زیرنویس از میثم ططری

سرور تارنگار: دریافت

از تارنگار Subscene:

نسخۀ Web-Dl: دریافت

نسخۀ REPACK Web-Dl: دریافت

از تارنگار OpenSubtitles:

نسخۀ Web-Dl: دریافت

نسخۀ REPACK Web-Dl: دریافت